Παιδεία των Σαρακατσαναίων

Αναδημοσιέυουμε από το ιστολόγιο του φίλου Γιώργου Κολοβού "ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ"

Παιδεία και Αγωγή των Σαρακατσαναίων

 

Δημοσιεύνται οι κεντρικές ομιλίες στις εκδηλώσεις των Συλ.  Σαρ. Δράμας και Θράκης με θέμα την Παιδεία των Σαρακατσαναίων

●●●
.

Εκπαίδευση και Αγωγή στους σκηνίτες Σαρακατσάνους

Ομιλία του κ. Νίκου Χατζόπουλου (Φιλόλογος, πρώην Διευθυντής Λυκείου) στην εκδήλωση του Συλλόγου των εν Θράκη Διαβιούντων Σαρακατσαναίων στην Κομοτηνή την 28η Δεκεμβρίου 2011.

Είναι γνωστό ότι οι Σαρακατσάνοι μέχρι πριν μισό αιώνα ήταν νομάδες, σκηνίτες .Το καλοκαίρι έβγαιναν στα βουνά και το χειμώνα κατέβαιναν στα χειμαδιά. Το χειμώνα αν και εγκαθίσταντο κοντά σε χωριά η αυξημένη  απασχόληση  με τα ζωντανά και οι σκληρές συνθήκες ζωής δεν τους άφηνε πολλά περιθώρια να σκεφτούν να φοιτήσουν σε σχολείο οργανωμένο. Πολλοί λίγοι παρακολουθούσαν μαθήματα στα Σχολεία των κοντινών χωριών κι αυτοί από τον Οκτώβρη συνήθως μέχρι τον Απρίλη. Εξάλλου τα γράμματα δεν αποτελούσαν πρώτη προτεραιότητα μπροστά στην επιβίωση και τις άλλες αξίες της καθημερινότητας. Έτσι είχαν επιλέξει να λειτουργούν δικά τους Σχολεία σε κάθε τσελιγκάτο το καλοκαίρι.

Μαζί με τα καλύβια και τις καλυβούλες για τις οικογένειές τους έστηναν και ένα «δίπλα» ,ορθογώνιο, καλύβι, το σκολειό, που ήταν εξοπλισμένο με στρογγόλια,  στρογγυλές πέτρες με επίπεδη επιφάνεια ή τμήμα κορμού δένδρου, για να κάθονται οι μαθητές  , ένα μαυροπίνακα και μια βίτσα, το βασικό εργαλείο διαπαιδαγώγησης, για το δάσκαλο . Οι μαθητές  σκάλιζαν τα γράμματα πάνω σε ένα κομμάτι ξύλο και αργότερα σε μαύρη κεραμική πλάκα. Επίσης  αργότερα το σχολείο εξοπλίστηκε με θρανία. Ο δάσκαλος ανέβαινε  το καλοκαίρι στα καλύβια για δυο - δυόμισι μήνες και ήταν εν ενεργεία ή συνταξιούχος δάσκαλος ή κάποιος που ήξερε γράμματα. Απόφοιτος Γυμνασίου, ή είχε φοιτήσει σε σχολαρχείο ασχέτως τι επάγγελμα  ασκούσε.

ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ κ. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

.
●●●
.

Η Παιδεία των Σαρακατσαναίων

Ομιλία του κ. Θεόδωρου Γιαννακού (Εκπαιδευτικός) στην εκδήλωση του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Δράμας, στη Δράμα την 5η Ιανουαρίου 2012.

Η λέξη παιδεία παράγεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα παιδεύω που σημαίνει διδάσκω, εκπαιδεύω. Με τον όρο παιδεία εννοούμε την παιδαγωγική ενέργεια που καταβάλλει η οικογένεια και η πολιτεία  για την ανατροφή, την εκπαίδευση και τη μόρφωση του παιδιού. Σύμφωνα με την κοινωνιολογική προσέγγιση του όρου «παιδεία» ορίζουμε τη μετάφραση των πολιτιστικών στοιχείων, ώστε να διασφαλίζεται η συνέχεια και η διάρκεια του συστήματος στο πολιτιστικό επίπεδο που έχει επιτύχει η προηγούμενη γενιά.Η παιδεία, λοιπόν, είναι, μια λέξη με μεγάλο εύρος και περιλαμβάνει ένα σύνολο αρχών και αξιών που μεταδίδονται στον άνθρωπο από γενιά σε γενιά. Για αρχές και αξίες του δικού μας σιναφιού θα επιχειρήσουμε σήμερα να μιλήσουμε περισσότερο και λιγότερο για εκπαίδευση. 

          

Τον Σαρακατσιάνο τον ενδιέφεραν τα μεγάλα κοπάδια και τα καλά βοσκοτόπια. Τα γράμματα λίγο τον ένοιαζαν. Ήθελε τα παιδιά του, τα αγόρια δηλαδή, να μάθουν λίγα γράμματα για να μην τα γελάνε οι εμπόροι και οι τσελιγκάδες. Για τα κορίτσια ούτε λόγος βέβαια. Για το λόγο αυτό το καλοκαίρι, κυρίως, και για τρεις τέσσερεις μήνες μίσθωναν ιδιωτικό δάσκαλο. Έτσι σε κάθε στάνη λειτουργούσε και ένα δασκαλοκάλυβο. Εκεί τα μικρά Σαρακατσιανόπουλα μάθαιναν, κατά κύριο λόγο, ανάγνωση, γραφή και αριθμητική. Αν ήταν κάποιος μερακλής δάσκαλος έκανε και κάποια άλλα μαθήματα. Το δασκαλοκάλυβο στόχευε περισσότερο σε μια συγκεκριμένη μάθηση, αυτή που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του τσελιγκάτου.

         

       ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ κ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ